به گزارش صنعت ساختمان، برای سرمایه گذاران بخش خصوصی ندارد. این جمله ای است که در سال های گذشته بارها و بارها فعالان و کارشناسان اقتصادی روی آن صحه گذاشته و دلیل ناترازی امروز حوزه برق را همین مساله دانسته اند. اما این گفته ها در شرایطی مطرح می شود که درآمدهای توانیر رشد به نسبت خوبی را در سال های گذشته تجربه کرده است. آنگونه که حسنعلی تقی زاده لنده رئیس هیئت مدیره سندیکای تولید کنندگان برق در گفتگو بابازار می گوید درآمدهای توانیر در ۳ سال گذشته حدود ۳۵۰ درصد رشد کرده این در حالی است که درآمدهای سرمایه گذاران بخش خصوصی در این حوزه تنها ۷۰ درصد بهتر شده است.
او همچنین با اشاره به افت ارزش دلاری قیمت برق طی سال های گذشته، ادامه داد: معادل قیمت دلاری برق نیروگاه های بخش خصوصی در سال ۱۳۸۴ حدود ۱.۱ دلار بوده است. امروز اما قیمت برق به ازای هر کیلو وات ۲۰۰ تومان معادل ۱۷ سنت است.
متن کامل گفتگوی بازار با حسنعلی تقی زاده لنده رئیس هیئت مدیره سندیکای تولید کنندگان برق را در ادامه می خوانید:
*یکی از عوامل اصلی ناترازی انرژی در کشور ما قیمت ارزان برق اعلام می شود. اما نگاهی به وضعیت قبض های صادر شده از رشد چشم گیر تعرفه ها برای مشترکین خانگی به خصوص مشترکین صنعتی حکایت می کنند. چرا با این وجود همچنین سرمایه گذاران بخش خصوصی از غیر اقتصادی بودن تعرفه ها و عدم تعادل قیمت درآمد و هزینه ها سخن می گویند؟
مشکل اینجاست که رشد تعرفه های ایجاد شده طی سال های گذشته بهبودی در وضعیت درآمدهای سرمایه گذاران و فعالان بخش خصوصی ایجاد نکرده است.
درآمد توانیر از عدد ۶۵ همت در سال ۱۴۰۰ به بالای ۲۰۰ همت برای سال ۱۴۰۴ رسیده و حدود ۳۵۰ درصد رشد کرده است. اما درآمد نیروگاههای بخش خصوصی کشور در این ۴ سالی که درآمد توانیر و تعرفهها سه و نیم برابر شده درآمد نیروگاهها حدود ۷۰ درصد افزایش پیدا کرده است
واقعیت این است که بدانید از سال ۱۴۰۰ تا به امروز تعرفههای برق برای مصرف کننده ها به طور متوسط ۳ تا ۳.۵ برابر شده و به همین میزان درآمد توانیر هم افزایش پیدا کرده است. جالب است که بدانید درآمد توانیر از عدد ۶۵ همت در سال ۱۴۰۰ به بالای ۲۰۰ همت برای سال ۱۴۰۴ رسیده است. اما درآمد نیروگاههای بخش خصوصی کشور در این ۴ سالی که درآمد توانیر و تعرفهها سه و نیم برابر شده، حدود ۷۰ درصد افزایش پیدا کرده است. رشد ۳۵۰ درصدی درآمدها کجا و رشد ۷۰ درصدی کجا.
*رشد ۷۰ درصدی درآمدها طی ۴ سال گذشته آیا جوابگوی هزینه های نیروگاه داران است؟
درآمدهای ما امروز دیگر حتی جوابگوی تعمیرات و اورهالاهای نیروگاهها نیست و ما به زودی با یه پدیده جدیدی به اسم از مدار خارج شدن نیروگاه ها مواجه می شویم. شک نکنید که اگر نرخ خرید برق از نیروگاه داران خصوصی تغییری نکند و بر اساس نظام عرضه و تقاضا تعیین نشود، نرخ خروج نیروگاههامون از مدار به سرعت بالا رفته و به دنبال آن حجم ناترازی برق هم افزایش خواهد یافت.
با توجه به وضعیت هزینه ها و درآمدها مقدار درآمد نیروگاه داران تا چه اندازه باید طی سال های گذشته افزایش می یافت؟
به هر حال حداقل انتظار این است که مقدار درآمدها به اندازه نرخ تورم افزایش پیدا کند. چرا که هزینه های نیروگاه داران هم حداقل به اندازه نرخ تورم بیشتر شده است. ضمن اینکه هزینه های تعمیرات و اورهال نیروگاه ها به صورت ارزی بوده و مدام با افزایش قیمت دلار این هزینه ها هم در حال رشد است. بنابر این حداقل انتظار این است که متناسب با افزایش نرخ ارز و افزایش نرخ تورم درآمد نیروگاهها افزایش پیدا کند.
معادل قیمت دلاری برق نیروگاه های بخش خصوصی در سال ۱۳۸۴ حدود ۱.۱ دلار بوده است. امروز اما قیمت برق به ازای هر کیلو وات ۲۰۰ تومان معادل ۱۷ سنت است
برای درک بهتر از عقب ماندگی درآمدهای نیروگاه داران نسبت به رشد تورم باید بگویم که معادل قیمت دلاری برق نیروگاه های بخش خصوصی در سال ۱۳۸۴ حدود ۱.۱ دلار بوده است. امروز اما قیمت برق به ازای هر کیلو وات معادل ۱۷ سنت است. یعنی طی ۲۰ سال قیمت برق از ۱.۱ دلار نه تنها افزایش پیدا نکرده بلکه مرتب کاهش پیدا کرده رسیده و به ۱۷ سنت رسیده است.
*چرا ما به یک اقتصاد ناکارآمد در حوزه انرژی رسیدیم؟ چطور می توان شرایط را برای رفع ناترازی برق در کشور فراهم کرد؟
ریشه این مشکل به سال ۸۳ بازمیگردد. یعنی همزمان با طرح تثبیت حاملهای انرژی، یک ظلم مضاعف به صنعت برق اعمال شد که اثرات آن را اکنون مشاهده میکنیم. البته طی ۱۰ سال اخیر، یعنی از سال ۹۲ تاکنون، فشار به بخش خصوصی تشدید شده است. این مهم به دلیل ثابت نگه داشتن قیمت حاملهای انرژی بوده است. اگر می خواهیم که مشکل کمبود برق حل شود، باید دولت از تجارت برق خارج شود. امروز ۶۷ درصد برق تولید شده توسط بخش غیردولتی است حال آنکه ۹۵ درصد تجارت برق با واسطهگری توانیر در دست دولت است.
*وضعیت سرمایه گذاری وزارت نیرو و توانیر در ایجاد زیر ساخت ها و سرمایه گذاری های توسعه ای را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا سرمایه گذاری ها متناسب با رشد درآمدها بوده است؟
در چنین شرایطی که درآمدها ۳.۵ برابر شده رفتار منطقی این بود که بخش عمده ای از افزایش درآمد در بخش تولید هزینه شده و به توسعه نیروگاههای کشور منجر میشد متاسفانه به جرات می توان گفت که هیچ سهمی از این درآمدها صرف توسعه نشده است.
